บัญชีแสดงปริมาณงานและต้นทุนงานก่อสร้าง (Bill of Quantities หรือ BOQ.) เป็นเอกสารสำคัญที่ใช้ในการควบคุมงบประมาณ และวางแผนโครงการก่อสร้างให้เป็นไปตามเป้าหมาย
BOQ. ทำหน้าที่กำหนดรายละเอียดของวัสดุ และแรงงาน ทั้งในแง่ของปริมาณงาน และราคาค่าก่อสร้าง เพื่อช่วยให้เจ้าของโครงการ วิศวกร และผู้รับเหมาสามารถบริหารต้นทุนได้อย่างมีประสิทธิภาพ และเป็นไปในทิศทางเดียวกัน
การจัดทำ BOQ. ที่ถูกต้อง จำเป็นต้องอาศัยวิศวกรที่มีความเชี่ยวชาญ และมีประสบการณ์ เพราะต้องคำนวณรายการ ปริมาณวัสดุ และแรงงานตามที่ปรากฎในแบบก่อสร้าง รวมถึงพิจารณาต้นทุนราคากลางที่เหมาะสมตามมาตรฐานอุตสาหกรรม และเป็นที่ยอมรับ การมี BOQ. ที่แม่นยำ จะช่วยลดความเสี่ยงด้านงบประมาณ และป้องกันปัญหาค่าใช้จ่ายบานปลายที่อาจเกิดขึ้นระหว่างการก่อสร้าง

บัญชีปริมาณงานและต้นทุน BOQ คืออะไร?
BOQ. (Bill of Quantities) เป็นเอกสารที่แสดงรายการรายละเอียดวัสดุ ปริมาณวัสดุ แรงงาน และต้นทุนของงานก่อสร้างแต่ละรายการ เพื่อใช้ในการเปรียบเทียบราคา ประมูลงาน ควบคุมต้นทุนของโครงการ และใช้เป็นราคาอ้างอิงในการเพิ่ม หรือลดงานในระหว่างก่อสร้างด้วย
BOQ มีบทบาทสำคัญในทุกโครงการก่อสร้าง เพราะช่วยให้
1. เจ้าของโครงการรู้ต้นทุนที่แท้จริงของงานก่อสร้าง
2. ผู้รับเหมาประเมินราคาได้อย่างโปร่งใส และแข่งขันราคากันอย่างยุติธรรม
3. วิศวกรสามารถควบคุมต้นทุนโครงการตามแผน และลดความผิดพลาดในการบริหารงบประมาณ
4. ควบคุมการใช้วัสดุให้ตรงกับแบบก่อสร้าง และป้องกันปัญหาการเบิกจ่ายเกินจริง
ขั้นตอนการจัดทำบัญชีแสดงปริมาณงานและต้นทุน BOQ โดยวิศวกร
1. ศึกษาแบบก่อสร้าง
วิศวกรจะเริ่มจากการตรวจสอบแบบก่อสร้าง(ทั้งแบบสถาปัตยกรรม แบบโครงสร้าง และงานระบบประกอบอาคารทั้งหมดที่ปรากฎในแบบก่อสร้างคู่สัญญา) เพื่อทำความเข้าใจขอบเขตของโครงการ เช่น
- พื้นที่ก่อสร้างทั้งหมด
- วิธีการก่อสร้าง
- ปัจจัยที่จะส่งผลกระทบกับราคาค่าก่อสร้าง
- ประเภทวัสดุที่ใช้
- รายละเอียดงานโครงสร้าง งานสถาปัตย์ และงานระบบ

2. คำนวณปริมาณวัสดุ และแรงงาน
การคำนวณปริมาณงานก่อสร้างที่ต้องใช้จริง เป็นขั้นตอนที่สำคัญ ซึ่งต้องทำโดยวิศวกร เพราะต้องอาศัยความแม่นยำ และความเข้าใจเชิงเทคนิค เช่น
- โครงสร้างคอนกรีตเสริมเหล็ก คำนวณปริมาณไม้แบบ ค้ำยัน คอนกรีต เหล็กเสริม และวัสดุประกอบอื่นๆ ที่ต้องใช้
- งานก่ออิฐ ฉาบปูน ต้องคำนวณจำนวนด้านที่ต้องฉาบ ความหนา วัดพื้นที่ผนัง และปริมาณปูนฉาบที่ต้องใช้
- งานพื้น ผนัง และหลังคา คำนวณวัสดุ เช่น กระเบื้อง พื้นไม้ ฝ้าเพดาน ตามจำนวนที่ใช้จริง
- งานระบบ (ไฟฟ้า-ประปา-สุขาภิบาล) ต้องคำนวณจำนวนท่อ สายไฟ ฟิตติ้ง และอุปกรณ์ประกอบอื่นๆ
- งานเตรียมการต่างๆ ที่เกี่ยวข้องกับค่าก่อสร้าง แต่ไม่ได้อยู่ในแบบก่อสร้าง เช่น ที่พักคนงาน น้ำประปา-ไฟฟ้าชั่วคราว ฯลฯ

3. กำหนดราคาวัสดุ และค่าแรง
หลังจากคำนวณปริมาณวัสดุแล้ว ต้องกำหนดราคาต่อหน่วย โดยพิจารณาจาก
- ราคาวัสดุตามราคาตลาดปัจจุบัน
- ค่าแรงก่อสร้างที่เป็นมาตรฐาน
- ค่าดำเนินการอื่นๆ เช่น ค่าขนส่ง ค่าติดตั้ง
4. จัดทำเอกสาร BOQ.
เอกสาร BOQ. จะแสดงรายละเอียดของรายการวัสดุ ปริมาณ และราคาต่อหน่วย โดยทั่วไปจะแบ่งออกเป็น หมวดหมู่ตามงานก่อสร้าง เช่น
1. งานโครงสร้าง
2. งานสถาปัตยกรรม
3. งานระบบไฟฟ้า-ประปา-สุขาภิบาล
4. งานเตรียมการ

ประโยชน์ของการจัดทำ BOQ โดยวิศวกร
1. ควบคุมงบประมาณโครงการ ลดความเสี่ยงงบบานปลาย และช่วยเจ้าของบ้านวางแผนค่าใช้จ่ายได้ดีขึ้น
2. ช่วยให้การประมูลราคาสะดวกขึ้น BOQ. ที่ละเอียดทำให้สามารถทำการเปรียบเทียบราคาของผู้รับเหมาได้อย่างโปร่งใส
3. ลดปัญหาการทุจริต และค่าใช้จ่ายแอบแฝง การจัดทำ BOQ. ที่ถูกต้อง และชัดเจน จะช่วยให้เจ้าของโครงการมองเห็นภาพรวม และรายละเอียดของราคาค่าก่อสร้าง ทำให้มั่นใจว่าจะไม่มีค่าใช้จ่ายที่ไม่จำเป็น
4. ควบคุมการใช้วัสดุให้ตรงตามแบบ ป้องกันการใช้วัสดุที่ผิดสเปค ไม่ได้มาตรฐาน หรือลดสเปกโดยไม่แจ้งให้ทราบ
5. ช่วยให้การจ่ายเงินงวดงานเป็นไปตามความคืบหน้า ลดปัญหาการเบิกจ่ายเงินเกินความเป็นจริง เพราะมีปริมาณ และราคาอ้างอิง ในการประเมินงวดงานแต่ละงวด
สรุป
BOQ. เป็นเครื่องมือสำคัญที่ช่วยให้โครงการก่อสร้างดำเนินไปอย่างราบรื่น และเป็นไปตามงบประมาณ การให้วิศวกรผู้เชี่ยวชาญเป็นผู้จัดทำ BOQ. จะช่วยให้ข้อมูลมีความแม่นยำ โปร่งใส และช่วยให้เจ้าของบ้านสามารถวางแผน และจัดการต้นทุนก่อสร้างแต่แต่ก่อนการก่อสร้าง จนถึงระหว่างการก่อสร้างได้อย่างมีประสิทธิภาพ หากคุณกำลังวางแผนสร้างบ้าน หรือพัฒนาโครงการก่อสร้าง การมี BOQ. ที่ดีจะช่วยให้คุณประหยัดเวลา ลดค่าใช้จ่ายที่ไม่จำเป็น และควบคุมโครงการให้สำเร็จลุล่วงตามเป้าหมาย และวัตถุประสงค์ได้ดียิ่งขึ้น
หรือติดตามพวกเราได้ที่ : เพจ : วิศวะการันตี
อยากรู้จักเรา : เราเป็นใคร?
#BOQ #ต้นทุนก่อสร้าง #คำนวณBOQ #บัญชีปริมาณงาน #งบประมาณก่อสร้าง #ผู้รับเหมาคำนวณBOQ #จัดทำBOQ #วิศวกรที่ปรึกษา #BOQก่อสร้าง #ประเมินราคาก่อสร้าง